Dzisiaj bardziej wakacyjny wpis, zainspirowany wycieczką do Chorwacji 🙂
W 3 w.n.e. cesarz rzymski Dioklecjan zbudował swój pałac w Spalatum – miejsce dzisiejszego Splitu. Budowla została zaplanowana na wzór warownego obozu rzymskiego (castrum romanum), na rzucie prostokąta o wymiarach 214 na 175 metrów. Innowacyjność pałacu polegała na obronnym charakterze, a także na zastosowaniu starannie przemyślanej inżynierii sanitarnej. Budowę rozpoczęto w 293 roku n.e. a zakończono 305 roku n.e. To ponad tysiąc siedemset lat temu.
Chcesz wiedzieć jakie rozwiązania budowlane zaciekawiły mnie w pałacu rzymskiego cesarza?
Bieżąca, pitna woda dostępna była w wielu miejscach pałacu. Oczywiście cesarz posiadał prywatne łaźnie, ale w pałacu znajdowały się też ogólnodostępne fontanny i łaźnie miejskie dla mieszkańców pałacu ( wojsko, służba).
Skąd dostarczyć czystą wodę dla tak dużej posiadłości i jak zużytą wodę oraz ścieki odporowadzić?
Woda była dostarczana akweduktem o długości 9,5km z rzeki Jadro. Rzeka krótka – długości tylko 4 km – ale bardzo obfita w wodę.


Obliczeniowa wydajnosc rzymskiego kanału wynosiła około 715l/s. Woda do pałacu docierała za pośrednictwem basenu dystrybucyjnego (castellum divisorium) usytuowanego na zboczach góry oraz wieży ciśnień.
W pałacu rury ołowiane rozprowadzały wodę do kilku stref.
Pomieszczenia cesarza miało oczywiście oddzielna sieć wodociągowa. Rzymianie wiedzieli że dobra, czysta i zdrowa woda jest warunkiem bezpiecznego życia. W pałacu istniały publiczne fontanny, pisuary i łaźnie.
Pałac posiadał również odprowadzenie wody z łazienek i fontann oraz kanalizacje deszczową.
Brudną wodę oraz deszczówkę trzeba sprawnie usunąć z posesji. Do odprowadzenia wody z pałacu Dioklecjana zastosowano kanalizacje deszczowa. Kanały zbiorcze o wymiarach: większy kanał 115/220cm i mniejszy 65/160cm odprowadzały wodę brudną i deszczowa poza mury Pałacu.
Część Pałacu znajdująca się najbliżej morza posiadała również indywidualne odwodnienia wprost przez ścianę do morza przez elewację południową.
Centralny system kanalizacji deszczowej odprowadzał wodę z ulic i dachów poprzez wpusty uliczne, poza mury pałacu zasilając opływający pałac potok. Kanały wykonano z częściowo obrobionego kamienia, ze sklepieniem ze starożytnego betonu (zachowały się odciski drewnianyh szalunkow na sklepieniu).


Z wyższych kondygnacji ścieki odprowadzono kamiennymi rurami o średnicy 24,5 cm, 28 cm i 34,5 cm.
System kanalizacji w pałacu umożliwiał szybkie i skuteczne odprowadzenie wody deszczowej oraz ścieków, co ciekawe standardy inżynierii sanitarnej nie zmieniły się znacznie od tamtego czasu.
Odwodnienie jest jednym z ważniejszych zagadnień zarówno na etapie budowy jak i późniejszego użytkowania. Klimat obecnie obfituje w gwałtowne opady o dużym nasileniu. Podtopienie działki na etapie budowy może doprowadzić do bardzo kosztownych usterek wraz z nierównomiernym osiadaniem fundamentów. Kiedy wprowadzisz się do Twojego wymarzonego domu nie chcesz wypompowywać wodę z piwnic czy z garażu po każdym większym opadzie deszczu, nie chcesz przecież aby woda wdarła się na parter, nie chcesz w końcu aby woda zniszczyła Twój ogród.
Rozwiązania stosowane przez budowniczych cesarza były niezwykle przemyślane oraz innowacyjne 1700 lat temu, w dzisiejszych czasach stosowane są podobne rozwiązania.
Klucz jest w kompleksowym spojrzeniu na problem i dokładnym wykonaniu systemu odwodnienia.
Możliwe rozwiązanie odprowadzenia wody deszczowej:
– Miejska czy gminna kanalizacja deszczowa
– Odprowadzenie do rowu
– Odprowadzenie do cieku
– Studnie chłonne
– Zbiorniki odparowujące (przy dużej działce)
– Drenaż rozsączający
– Zbiorniki podziemne
Zwróć uwagę na usytuowanie działki budowlanej. Dioklecjan wybrał miejsce blisko morza, o takim ukształtowaniu terenu, aby po pierwsze zaopatrywać pałac w niezbędną ilość wody pitnej, jednocześnie sprawnie odprowadzać ścieki i wodę deszczową poza mury pałacu.
Czy Twoja działka budowlana też spełnia te podstawowe wymagania?

W niniejszym wpisie wykorzystałem zdjęcia z Wikimedia Commons:
By SchiDD – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=58252744
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Palace_of_Diocletian_%2838004067275%29.jpg/1280px-Palace_of_Diocletian_%2838004067275%29.jpg?uselang=pl
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Diocletian%27s_Palace_%28original_appearance%29.jpg/1024px-Diocletian%27s_Palace_%28original_appearance%29.jpg?uselang=pl