Jeżeli nie jesteś kolejarzem i przeraża Cię uzgadnianie robót budowlanych z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., to przeczytaj ten wpis.
Wiem jak trudno odnaleźć się w przepisach kolejowych. Sam długo poznawałem procedury i schematy postępowania, w tym dość hermetycznym środowisku.
Na końcu wpisu pobierzesz darmowy e-book „Jak zamknąć tor linii kolejowej i bezpiecznie wykonać roboty budowlane”.
UWAGA! W niniejszym przewodniku przedstawiam procedurę uzyskania zamknięcia toru na potrzeby wykonania robót budowlanych, ale nie omawiam wyłączenia napięcia w sieci trakcyjnej.
Definicje
- Linia kolejowa – to odcinek drogi kolejowej wraz z niezbędną infrastrukturą (np. budynki, budowle, urządzenia) przeznaczoną do prowadzenia ruchu kolejowego. Linia kolejowa ma swój początek i koniec jest zarządzana przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Linie kolejowe dzielą się na odcinki, szlaki i odstępy.
- Odcinek jest to część linii kolejowej znajdujący się między sąsiednimi stacjami węzłowymi, albo między początkiem/końcem linii, a najbliższą stacją węzłową.
- Szlak jest to część linii kolejowej między dwoma sąsiednimi posterunkami zapowiadawczymi i jest podzielony na odstępy.
- Odstępy na linii kolejowej stosuje się aby zwiększyć przepustowość na szlaku. Kolejny pociąg zostaje wpuszczony na szlak dopiero wówczas gdy pomiędzy poprzednim pociągiem jest jeden odstęp wolny. Możesz sobie wyobrazić, że w ruchu drogowym odstępy między pojazdami są regulowane ustawą Prawo Drogowe i wynoszą minimum połowę prędkości. Na torach odległość wynosi minimum jeden odstęp, o długości zależnej od danej linii kolejowej np. 1000 m.
- Odstęp jest to część toru szlakowego między sąsiednimi posterunkami lub semaforami odstępowymi.
- Łącznica to odcinek łączący dwie inne linie kolejowe z pominięciem stacji węzłowej.
- Posterunek zapowiadawczy ma możliwość zmiany kolejnoci jazdy pociągów wyprawianych na przyległy szlak.
- Stacja jest to posterunek zapowiadawczy, w obrębie którego pociągi mogą rozpoczynać i kończyć jazdę, a także mogą krzyżować się, wyprzedzać oraz zmieniać skład lub kierunek jazdy. Oprócz toru głównego zasadniczego stacja posiada conajmniej jeden tor dodatkowy. Stacja węzłowa łaczy szlaki z trzech lub więcej kierunków.
- Granicą pomiędzy szlakiem, a stacją jest najczęściej semafor wjazdowy lub wyjazdowy, gdy na torze brak semafora to granica znajduje się od strony szlaku 100 m przed pierwszym rozjazdem.
- Pociąg roboczy to zespół pojazdów przeznaczony do utrzymania, naprawy, budowy infrastruktury kolejowej lub przeznaczony do prowadzenia działań ratowniczych.
- Fazowanie robót to harmonogram prac uwzględniający ruch pociągów rozkładowych i technologicznych, który jest uzależniony od zakresu robót zakończonych przez poszczególne branże (tory, sterowanie ruchem kolejowym, obiekty inżynieryjne, telekomunikacja itp.)
- Sieć trakcyjna to urządzenia umożliwiające dostarczenie energii elektrycznej na potrzeby pojazdów trakcyjnych. Właścicielem sieci trakcyjnej jest PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., operatorem urządzeń w większości przypadków jest PKP Energetyka S.A.
Planowanie
Zasady udzielania zamknięć torowych reguluje Instrukcja Ir-19 PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Zamknięcia podzielono na 3 grupy:
- zamknięcia planowe
- zamknięcia dodatkowe
- zamknięcia operatywne
Zamknięcia planowe
Planowanie zamknięć możemy podzielić na długoterminowe, okresowe i tygodniowe, ale jeżeli jesteś wykonawcą robót budowlanych najczęściej będziesz korzystał z zamknięć okresowych.
Zamknięcia długoterminowe ustalane są 24 miesiące przed wejściem z życie rocznego rozkładu jazdy, to zbyt długi okres, żebyś mógł zaplanować jakieś zamknięcia i czekać ponad dwa lata na ich udzielenie – zupełna abstrakcja.
Z zamknięć dodatkowych i operatywnych możesz niekiedy skorzystać w sytuacjach awaryjnych, jednak nie zawsze zostaną udzielone, dlatego lepiej nie planować w ten sposób robót.
Największą szanse na uwzględnienie zamknięć przez wydział planowania ruchu PKP PLK jest wtedy gdy zgłosisz zapotrzebowanie na co najmniej 120 dni przed terminem obowiązywania zmienionej organizacji ruchu. Terminy obowiązywania zmienionej organizacji ruchu zazwyczaj są następujące:
- marzec – czerwiec
- czerwiec – wrzesień
- wrzesień – październik
- październik – grudzień
- grudzień – marzec
Dokładne daty różnią się w poszczególnych latach, a najaktualniejsze terminy znajdziesz na stronach PKP PLK
Ścieżka wyszukiwania: www.plk-sa.pl > Dla klientów i kontrahentów > Warunki udostępniania infrastruktury i regulaminy > Harmonogram zamknięć torowych > Terminarz obowiązywania zmienionej organizacji ruchu pociągów oraz przygotowania i publikacji rozkładów jazdy pociągów 2020/2021
Zgłoś się do Zakładu Linii Kolejowych odpowiedzialnego za zarządzanie infrastrukturą kolejową na danym terenie. Link do mapy linii kolejowych i danych kontaktowych:
- mapa http://mapa.plk-sa.pl
- dane kontaktowe https://www.plk-sa.pl/kontakt/zaklady-linii-kolejowych/
Wystąpienie o udzielenie zamknięć skieruj do Zakładu Linii Kolejowych. Wniosek powinien zawierać:
- nr linii kolejowej
- typ zamknięcia – czas trwania w dobie
- szlak / stacja
- nr toru
- planowany termin zamknięcia
- rodzaj wykonywanych robót
- ograniczenia prędkości obok miejsca robót
Regulamin tymczasowy prowadzenia ruchu w czasie wykonywania robót
Wystąp do Zakładu Linii Kolejowych o powołanie komisji, w celu opracowania regulaminu tymczasowego prowadzenia ruchu. W opracowaniu regulaminu biorą udział: zamawiający, wykonawca, inżynier projektu, użytkownik, zainteresowani przewoźnicy oraz przedstawiciele innych zainteresowanych jednostek.
Do regulaminu możesz, a nawet powinieneś wpisać wszystkich wykonawców, podwykonawców i dalszych podwykonawców, którzy będą wykonywać roboty. W takim przypadku osoby nadzorujące bezpośrednio prace będą upoważnione do zamykania i otwierania toru u dyżurnego ruchu. Wówczas taka osoba zamiast Ciebie odpowiada za zamknięcie i przygotowanie toru do otwarcia.
Na końcu wpisu możesz pobrać darmowy e-book w którym jest checklista niezbędnych danych, potrzebnych do opracowania regulaminu tymczasowego prowadzenia ruchu w czasie wykonywania robót.
Zarządzenie zamknięcia
Kiedy już masz zaplanowane zamknięcie w EPM (taki system planowania zamknięć kolejowych) oraz spisano regulamin prowadzenia ruchu w czasie wykonywania robót to najtrudniejszy etap masz za sobą. Może spokojnie przygotowywać roboty.
Na 14 dni przed planowanym zamknięciem zgłoś do Zakładu Linii Kolejowych zapotrzebowanie na zamknięcie toru. Na tej podstawie Zakład Linii Kolejowych na 48h przed planowanym zamknięciem wystawi Zarządzenie zamknięcia.
W zarządzeniu znajdują się następujące dane:
- termin zamknięcia (data godzin od … do….)
- lokalizacja zamknięcia (numer linii, odcinek, szlak/stacja, numer toru/rozjazdu, kilometr od… do.…)
- cel zamknięcia z odniesieniem do postanowie Regulminu Tymczasowego
- zleceniodawca, wykonawca, podwykonawca robót
- nadzorujący roboty, kierownik robót wraz z podaniem nr telefonów
- warunki potrzeby wyłączenia napięcia w sieci trakcyjnej
- informacja czy zamknięcie zrealizowane będzie z korektą rozkładu jazdy
Żądanie zamknięcia toru
Około 30 minut przed planowanym zamknięciem zgłoś się na nastawnię z pisemnym zawiadomieniem zamknięcia.
Wzór zawiadomienia znajdziesz w e-booku.
Po uzyskaniu zgody dyspozytora liniowego, dyżurny ruchu zamknie tor i poinformuje Cię o godzinie zamknięcia.
Uwaga! Nie zawsze godzina zamknięcia jest zgodna z planem, często zdarza się, że trzeba przepuścić jakiś ważny pociąg.
Dyżurny ruchu zamknął tor – możesz rozpocząć roboty 🙂
Praca przy czynnych torach jest bardzo niebezpieczna dlatego ja zalecam dodatkowo sprawdzić czy w zamknięty tor nie wjechał jakiś pociąg roboczy.
Nawet jeżeli dostałeś informację od dyżurnego ruchu, że tor jest zamknięty, to może się na nim pojawić pociąg roboczy.
Sprawdź u dyżurnego ruchu, czy zostały wydane jakieś rozkazy na wjazd w zamknięty tor pociągów roboczych.
Obdzwoń dwie nastawnie na końcach szlaku i podaj Twój nr telefonu, w razie gdyby jechał pociąg roboczy, niech dzwonią i uzgodnią przejazd.
Zawiadomienie zakończenia pracy
Po zakończeniu prac zanieś na nastawnię zawiadomienie zakończenia pracy.
Przed tym upewnij się, że nic nie znajduje się w skrajni toru.
Wzór Zawiadomienia zakończenia pracy znajdziesz w e-booku.
Na koniec
Zagadnienia związane z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych są bardzo obszerne. W tym wpisie przekazałem Ci podstawowe informacje, jak doprowadzić do zamknięcia toru. Opisałem moje doświadczenia i wnioski.
Zapraszam do pobrania e-booka, w którym dostaniesz wzory dokumentów oraz checklistę. Napisz w komentarzu jakie tym masz doświadczenia w kontakcie z kolejarzami 🙂